Қазақстан халқы Ассамблеясын құру идеясын алғаш рет 1992 жылы Нұрсұлтан Назарбаев тәуелсіздіктің бірінші жылдығына арналған Қазақстан халықтарының Форумында жария етті. 1995 жылғы 1 наурызда Қазақстан халқы Ассамблеясын құру туралы жарлық шықты, ол оның ҚР Президенті жанындағы консультативтік-кеңесші орган ретіндегі мәртебесін айқындады. Кейіннен ассамблея берік құқықтық негізі және қоғамдық-саяси мәртебесі бар конституциялық органға айналды.

ҚХА – ның басты міндеті-мемлекеттік ұлттық саясатты іске асыру, ҚР-дағы қоғамдық-саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету және мемлекеттік және азаматтық қоғам институттарының этносаралық қатынастар саласындағы өзара іс-қимылының тиімділігін арттыру. Ассамблея ҚР Парламенті Мәжілісіне еліміздегі барлық этностардың мүддесін қорғайтын тоғыз депутатты сайлауға құқылы. Ассамблеяның негізгі міндеттерінің бірі-Қазақстан аумағында тұратын ұлт өкілдері арасындағы достық қарым-қатынастарды дамытуға, тең құқықтық қағидатын сақтау негізінде олардың рухани-мәдени қайта түлеуіне және дамуына жәрдемдесетін мемлекеттік саясатты жүргізу жөнінде ұсыныстар әзірлеу.

Достық – жеке қарым-қатынастың бір түрі, жеке таңдаулы, еркін және өзара жанашырлыққа негізделген. Достық-бұл адалдық, өзара көмек, ашықтық және сенімді білдіретін қарым-қатынас. Біз үшін әлем-күнделікті шындық.

Қазақстан халқы Ассамблеясы ТМД елдерінде де, әлемде де теңдесі жоқ, этносаралық және конфессияаралық қатынастарды үйлестірудің түбегейлі жаңа институты болып табылады.

Бірінші қағида. Біздің этникалық, конфессиялық, мәдени, тілдік әралуандылығымыз баға жетпес байлығымыз болып табылады. Ол қоғамның идеологиялық, моральдық, рухани негізін құрайды, оған дамуға жаңа күш береді. Екінші қағида. Біздің мемлекет Қазақстанда тұратын барлық этностардың мәдениеті мен тілдерінің дамуы үшін мақсатты түрде барлық жағдай жасайды. Үшінші қағида. Біздің ұлтымыздың аса маңызды құндылықтары төзімділік пен жауапкершілік болып табылады. Бұл қағидатты біз ел ішінде де, халықаралық қатынастарда да басшылыққа аламыз. Төртінші қағида. Қазақ халқының шоғырландырушы рөлі. Тарихтың әртүрлі кезеңдерінде, соның ішінде саяси қуғын-сүргіннің қайғылы жылдарында қазақтар өз жерінде көптеген этностардың өкілдерін қабылдады, оларға бауырластық қолдау көрсетті. Қазақ халқы әрқашан интегратор болған. Ол болашақта да біздің қоғамды топтастыратын өзек болып қалуға тиіс. Бесінші қағида. Қазақстан халқының бірлігі. Біз Ассамблеяны-Қазақстан халқы Ассамблеясын кездейсоқ атаған жоқпыз. Біздің Конституциямыз: “Біз, ортақ тарихи тағдыр біріктірген Қазақстан халқы…” деген сөздермен басталады. Қазақстан Республикасы-осы жерде тұратындардың барлығы үшін ортақ Отан. Адам Отансыз өмір сүре алмайды. Халық мақал-мәтелдері бұл туралы өте жақсы айтады. “Отансыз адам, әнсіз Бұлбұл сияқты”.